Kraków i Zakopane w sieci Internet przykład współpracy regionalnej.

Zbigniew Ładygin ACK Cyfronet, Kraków.

Krakowskie Akademickie Centrum Komputerowe ACK CYFRONET, które należy do grona prekursorów polskiego internetu nie mogło pozostać obojętne wobec nowej usługi jaka zawojowała ogólnoświatową sieć. Pierwsze strony WWW na naszym serwerze umieszczono na początku 1994 roku, czyli przed trzema laty. Był to serwis poświęcony ACK i krakowskiej miejskiej miejskiej sieci komputerowej.
Dla twórców tych pierwszych stron było oczywiste, że po opisie samego Centrum musi przyjść kolej na miejscowości regionu krakowskiego. Pierwszy w sieci pojawił się oczywiście Kraków (był to zarazem jeden z pierwszych serwisów miejskich w Polsce). Za sprawą ACK internetowi czytelnicy mogli poznać kulturę Krakowa, jego historię, możliwości turystyczne, problemy i zamierzenia ekonomiczne, a także bliższe i dalsze okolice miasta: kopalnie soli w Wieliczce, zamki Orlich Gniazd, województwo tarnowskie, Zakopane, Tatry.
Istotną cechą całości prowadzonych prac jest, że od samego początku przywiązywano dużą uwagę do wysokiego poziomu wiarygodności podawanej informacji. W tym celu nawiązano współpracę z odpowiednimi komórkami organizacyjnymi administracji lokalnej. Po pewnym czasie, spontaniczna i nieformalna współpraca zaowocowała zawartymi porozumieniami, a w konsekwencji konkretnymi umowami.
Zdobyte doświadczenia pozwoliły na podjęcie zadania bardziej ambitnego, stworzenie wirtualnego miasta, które od niedawna pojawiło się w sieci pod nazwą „Magiczny Kraków”. Zamierzenie to jest realizowane na zlecenie i przy współpracy Urzędu Miasta Krakowa.
Podejmując się takiego zadania zdawano sobie sprawę, że jego rezultat powinien zaspokajać bardzo rozbieżne wymagania przyszłych użytkowników systemu. Z jednej strony musi on być użyteczny dla mieszkańców ponad 700 tysięcznej aglomeracji i jej samorządu, z drugiej zaś starać się odpowiadać na pytania, które mogą zadawać goście Krakowa ci, którzy właśnie wybierają się aby spędzić w nim kilka dni i ci, którzy dopiero wyławiają to miasto spośród setek innych rozrzuconych na kuli ziemskiej. Magiczny Kraków zaczął istnieć od dzielnic bardzo prozaicznych opisu struktury samorządu i magistratu, pełnego przeglądu lokalnego prawa, wykazu miejskich podatków. Przeczytamy kto jest prezydentem Krakowa i przewodniczącym rady, dowiemy się kogo wybrali mieszkańcy, na przykład dzielnicy XI na swych radnych oraz kiedy i gdzie będą pełnili obywatelski dyżur.
W internetowym Krakowie można poczytać urzędową Gazetę Grodzką, zapoznać się z aktualnościami, z komunikatami z ostatniej chwili. Tu też umieszczono poradnik petenta, ułatwiający poruszanie się w gąszczu przepisów i procedur koniecznych do załatwienia konkretnej sprawy. Interesująco przedstawia się projekt Moja Gmina internetowe wydanie programu zrealizowanego przy współpracy z Fundacją Batorego.
Aczkolwiek czasy państwowego sterowania kulturą odeszły do przeszłości, to samorządowe służby kultury nadal sprawują mecenat nad niektórymi formami działalności. I ta cząstka życia miasta znalazła odbicie na stronach Magicznego Krakowa. Internetowy, samorządowy Kraków nie może też pozostać bez poruszania tematyki edukacyjnej tu znajdziemy wykaz publicznych szkół średnich, poczytamy o możliwościach uzyskania dofinansowania, a nawet znajdziemy oferty pracy dla nauczycieli.
To tylko część informacji, które mogą znaleźć mieszkańcy Krakowa o swoim mieście. Trudno w tej chwili o głębszą analizę, ale bez możliwości popełnienia błędu można powiedzieć, że internet jako nowoczesny środek komunikacji nabierze kluczowego znaczenia w porozumiewaniu się samorządów z mieszkańcami, a interaktywność i do pewnego stopnia anonimowość użytkowników umożliwi bardziej otwartą wymianę opinii.
Większość informacji zawartych w opisanej części Magicznego Krakowa będzie bezużyteczna dla osób, które chcą w tym mieście spędzić kilka dni, zwiedzić jego zabytki, czy załatwić interesy. Tym bardziej potrzebne będą serwisy informacyjne plan miasta, informacje o komunikacji, wykaz hoteli, kawiarni i restauracji, repertuary teatrów, miejsca koncertów, zapowiedzi wydarzeń kulturalnych i artystycznych. Magiczny Kraków zaczyna tętnić pełnią życia. Pojawiły się wirtualne galerie, można poczytać wcale nie wirtualne wiersze, z pewnością pojawią się inne miejsca, które stworzą komputerową namiastkę Krakowa. Miejsca te będą rodzić się, rozkwitać i zapewne zamierać tak jak dzieje się to w prawdziwym życiu. Ale to właśnie jest zamiarem ich twórców.
Wielu wymieniając Kraków, jednym tchem podaje nazwy Zakopane i Tatry. Zakopane choć dla wielu może to być pogląd kontrowersyjny należy do miejscowości, które w sposób szczególny darzone jest sentymentem zarówno przez Polaków, jak i ludzi mieszkających na obczyźnie. Składa się na to jego znaczenie turystyczne, sportowe, oczywiste związki z Tatrami, u których podnóża leży, rolę kulturotwórczą oraz silnymi skupiskami polonijnymi, które wywodzą się z ziemi Podhalańskiej.
Ideą internetu udało się zarazić dwóch głównych włodarzy terenu: samorząd Zakopanego wtedy jeszcze Gminy Tatrzańskiej i Tatrzański Park Narodowy, który w sposób autonomiczny administruje swoim kawałkiem Podhala. Z instytucjami podpisano umowy, dzięki którym Zakopane i Tatry zaistniały w sieci WWW.
Miejski serwis Zakopanego to strony typowo informacyjne, przygotowane w znacznej mierze z materiałów dostarczonych przez tamtejsze Biuro Promocji. Należy tu wspomnieć o witrynie Muzeum Tatrzańskiego, które specjalnie dla potrzeb internetowej prezentacji swojej instytucji opracowało dwujęzyczny komplet materiałów. Prezentacja ta jest stale rozszerzana, a okazją są organizowane od czasu do czasu monotematyczne wystawy poświęcone ludziom lub sprawom związanym z Zakopanem i tatrami. Warto tu zapowiedzieć dwie przygotowywane wystawy malarstwa Stanisława Witkiewicza i dawnego malarstwa na szkle. Dużym zainteresowaniem cieszą się też strony poświęcone teatrowi im. Stanisława Ignacego Witkiewicza.
Należy też wspomnieć o inicjatywie Tatrzańskiego Parku Narodowego, który od zimy 1994/95 codziennie rano, przez siedem dni w tygodniu podaje lokalną prognozę pogody, informacje o stanie szlaków turystycznych, niebezpieczeństwach i zagrożeniach, zaistniałych wypadkach, obserwacjach przyrodniczych, organizowanych imprezach. Zimą podawane są szczegółowe informacje dla narciarzy. Komunikaty podawane są bardzo sumiennie, na palcach można policzyć dni, w których informacje się nie pojawiły. Od samego początku komunikaty turystyczno-narciarskie TPN spotkały się z gorącym przyjęciem i do tej pory cieszą się ogromnym zainteresowaniem. Z serwisu tego korzystają nie tylko zapaleni narciarze i turyści, ale również media prasa codzienna i rozgłośnie radiowe.
Wyraźny przykład znaczenia internetu dla podtrzymywania więzów z Polakami za granicą widać z doświadczeń, jakie związane są z obecnością na internetowych łamach wydawanego w Zakopanem Tygodnika Podhalańskiego. W sieci dostępny jest od wiosny 1995 roku zrazu w wersji gopherowej, później WWW. Zawiera około 70-80% materiałów redakcyjnych papierowego oryginału tekstów i ilustracji. Tygodnik ma wiernych czytelników internetowych. Jeżeli wierzyć komputerowym statystykom jest ich około 10% wszystkich, którzy mają z pismem do czynienia. Dla wielu jest to jedyny sposób kontaktu z ziemią ojców.
Na istnienie w internecie prasy lokalnej pragniemy zwrócić szczególną uwagę, gdyż, jak się wydaje, jest to dzięki pozbawionej cech autoreklamy autentyczności i różnorodności szczególnie efektywny i wiarygodny sposób promowania regionu.
We wrześniu ubiegłego roku pod Giewontem zaczęła pracę kamera przekazująca do sieci aktualny widok na Tatry. Zrazu były to, niekiedy bardzo efektowne, sekwencje filmowe pokazujące w technice poklatkowej zmiany tatrzańskiej aury, od kilku miesięcy jest to urządzenie działające on-line i przekazujące 24 godziny na dobę odnawiany co kilka minut obraz Tatr.
Internet w Zakopanem służy też do relacjonowania imprez o charakterze szczególnym. Od dwóch lat towarzyszy sierpniowemu Festiwalowi Folkloru Ziem Górskich. Oprócz informacji ogólnych o imprezie każdego dnia pojawiały się w sieci sprawozdania z przebiegu festiwalu. Po zeszłorocznym został w sieci internetowy album muzyczny utworzony z nagrań udostępnionych przez Radiowe Centrum Kultury Ludowej. Na marginesie warto wspomnieć, że obecność festiwalu Folkloru na stronach WWW zaowocowała nawiązaniem kontaktów z niezwykle ciekawym zespołem z Peru, który być może w tym roku odwiedzi Zakopane.
Wydarzeniem, którego echami żyje jeszcze cała Polska była wizyta Ojca Świętego Jana Pawła II. Jak się ocenia jej część podhalańska miała szczególny wymiar, choćby przez czas przez jaki papież tam pozostawał. Wizycie towarzyszyło wiele regionalnych serwerów WWW, wśród których nie mogło też zabraknąć cyfronetowego. Nastawiony głównie na przekazywanie informacji relacjonował przygotowania do wizyty, a dzięki bliskiej współpracy z biurem prasowym na bieżąco jej przebieg. W sieci natychmiast ukazały się teksty papieskich wypowiedzi i homilii, pozostały też słowa jakie wypowiadał. Najważniejsze wydarzenia relacjonowała internetowa kamera.
To tylko przykłady możliwości Akademickiego Centrum Komputerowego CYFRONET w zakresie serwisu WWW. Należy tu jednak zwrócić uwagę, że to tylko fragment jego działalności. Oprócz prowadzenia ośrodka obliczeniowego wielkiej mocy pracującego na potrzeby świata naukowego, zadaniem CYFRONETu jest rozbudowa sieci o zasięgu regionalnym. Należy pamiętać, że bez miejskich sieci komputerowych i stosowania najnowocześniejszych technologii teleinformatycznych nie byłoby możliwe serwowanie usługi WWW.
Omawiane w tekście serwisy są udostępnione pod adresami: www.krakow.pl oraz www.zakopane.pl