CYFROWY IMPET POTRZEBNY OD ZARAZ

Najbliższe pół roku będzie kluczowe dla wytyczenia kierunku cyfrowego rozwoju Polski. Powinniśmy jak najszybciej wypracować nowe cele i projekty, jakie wpiszemy w programy na lata 2014-2020. Jeszcze jest czas na dyskusję, ale jesienią musimy podjąć decyzje — to jeden z kluczowych wniosków płynących z Gdańska, gdzie właśnie zakończyła się 17. Konferencja „Miasta w Internecie”. Zdaniem Aleksandry Kwiatkowskiej z Ministerstwa Rozwoju Regionalnego pierwsze środki na nowe projekty pojawią się w drugiej połowie 2014 r. 

TRAFNA DIAGNOZA, ODWAŻNE DECYZJE

Zdaniem patrona honorowego konferencji Ministra Administracji i cyfryzacji Michała Boniego, Polska jest na dobrej drodze transformacji rozwojowej korzystającej z rozwiązań teleinformatycznych i czerpiących z kompetencji cyfrowych mieszkańców: ­— Powinniśmy doceniać to, co udało się zrobić z sukcesem, potrzebujemy liderów, którzy nadadzą cyfrowemu impetowi Polski odpowiednią dynamikę.     

Aby mądrze zaplanować kolejne etapy cyfrowej transformacji, konieczna jest dogłębna analiza i ocena tego, co w tym zakresie udało się zrobić w ostatnich latach. Jej wyniki mogą być w wielu obszarach słabe, co potwierdzają choćby najnowsze wskaźniki Komisji Europejskiej dotyczące  elementów Agendy Cyfrowej.– One nie są niestety dla Polski najlepsze — mówi Anna Krzyżanowska z Komisji Europejskiej. — Możemy je poprawić, dobrze wprowadzając programy już rozpoczęte — w ramach obecnej perspektywy finansowej i przygotowując dobrze elementy nowej perspektywy — dodaje.

Na potrzebę szybkiego wyciągnięcia wniosków i wprowadzenia zmian, które pozwolą wyzwolić „impet cyfrowy” zwraca uwagę prof. Wojciech Cellary z Katedry Technologii Informacyjnych Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu: — Planowanie powinniśmy oprzeć na założeniu, że człowiek nie widzi ani e-Gospodarki, ani  e-Państwa. Człowiek widzi e-Usługi, bo to one mogą w sposób widoczny poprawić jakość jego życia — przekonuje Cellary. – Polska jest opóźniona w cyfryzacji administracji i gospodarki, dlatego powinniśmy zaryzykować i stawiać na przełomowe innowacje. Wyzwolenie impetu cyfrowego, czyli tworzenia miejsc pracy w elektronicznej gospodarce opartej na wiedzy, wymaga odwagi — dodaje profesor.

 2014-2020. KTO POMOŻE SAMORZĄDOM

Dużą grupą beneficjentów sektora publicznego w latach 2014-2020 stanowią tradycyjnie samorządy.

— W najbliższych latach sytuacja samorządów będzie trudniejsza, ze względu na mogące wystąpić pogorszenie ogólnej sytuacji społeczno-gospodarczej Polski. Istnieje ryzyko, że bardzo wielu samorządów nie będzie stać na ponoszenie kosztów związanych z tzw. „wkładem własnym” — przekonywał w Gdańsku Krzysztof S. Cichocki z Instytutu Badań Systemowych Polskiej Akademii Nauk.

Ciężar, jaki będą musiały udźwignąć samorządy najlepiej oddają liczby. Polska otrzyma na realizację polityki spójności w latach 2014-2020 72,9 mld euro. Będzie realizowanych sześć programów krajowych (ok. 35,2 mld euro, w tym m.in. prawie 2 mld euro na „Polskę cyfrową”, ponad 7,2 mld na „Inteligentny rozwój” oraz ponad 2,2 mld euro na „Wiedzę, Edukację, Rozwój”). Przy poziomie dofinansowania na poziomie 85 proc. obciążenia dla samorządów z tytułu „brakujących” 15 proc. dla wielu mogą okazać się nie do udźwignięcia. — Dlatego w tej kwestii piłka wydaje się być po stronie rządu. Nie ma innego źródła zabezpieczenia wkładu własnego — dodaje Krzysztof Głomb, prezes Stowarzyszenia „Miasta w Internecie”.

GDZIE DOPROWADZI NAS SZEROKIE PASMO

Uczestnikom 17 KMWI towarzyszyło wiele obaw związanych z opóźnieniem budowy, mającej liczyć 10 417 km, Sieci Szerokopasmowej Polski Wschodniej, której całkowita wartość projektów wynosi niemal 1,5 mld zł. — Inwestycje szerokopasmowe w Polsce rozpoczęte zostały zbyt późno. Istnieje zatem niebezpieczeństwo niedokończenia owych projektów do 2015 roku. Raport Najwyższej Izby Kontroli wzbudził nasz niepokój i dochodzą do nas głosy, że niektóre projekty będą mieć duże trudności w dokończeniu i rozliczeniu inwestycji — mówi Anna Krzyżanowska z KE.

Obecni na Konferencji przedstawiciele administracji rządowej i samorządów regionalnych przekonywali, że zdają sobie sprawę z zagrożeń, ale są zdeterminowani nadrobić opóźnienia i nie dopuścić do utraty unijnych pieniędzy: — W chwili obecnej IZ PO RPW nie widzi ryzyka zwrotu środków do budżetu Unii Europejskiej — uspokaja Aleksandra Kwiatkowska z Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. – Pamiętajmy, że sukces przyszłych projektów szerokopasmowych będzie zależał od tego, czy obecnie realizowane programy zostaną ukończone w terminie — przestrzega Anna Krzyżanowska.

NOWA TWARZ DLA E-ADMINISTRACJI

Samorządowcy i eksperci uczestniczący w Konferencji mają wiele zastrzeżeń, co do stanu transformacji polskiej administracji. W Polsce realizowanych jest kilkaset projektów dotyczących e-Administracji, a z ubiegłorocznego raportu „Państwo 2.0” przygotowanego przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji wynika, że wiele spośród nich nie uwzględnia strategicznej wizji cyfryzacji państwa, koncentrując się na zakupie sprzętu i technologii, zamiast na wsparciu świadczenia cyfrowych usług publicznych nakierowanych na potrzeby obywateli. – W tym zakresie musi dojść do największe zmiany — zmiany wizji rozwoju polskiej administracji tak, aby jak najwięcej e-usług znalazło swoich masowych odbiorców – bez tego rozwijanie elektronicznej administracji nie powiedzie się – uważa Krzysztof Głomb. — Używając terminologii lekarskiej, e-PUAP przeszedł już tyle zabiegów, liftingów, tyle nieudanych operacji, że wymaga przeszczepu nowej koncepcji. Zwłaszcza, że można go dokonać wykorzystując część komponentów wypracowanych w ostatnich latach. — dodaje.

— Naszymi głównymi celami są udostępnienie jednego, wygodnego dla obywatela miejsca, w którym może załatwić sprawy urzędowe, usprawnienie funkcjonowania administracji oraz poprawa jakości świadczenia usług publicznych — przekonywała w Gdańsku Agnieszka Boboli, doradca Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji. — Należy przy tym pamiętać o udostępnieniu narzędzia do komunikacji i wymiany informacji dla jednostek administracji publicznej oraz integracji jej systemów — dodaje. — Nadrzędnym celem winno być upowszechnienie podstawowych usług publicznych w skali masowe — podkreśla Arkadiusz Złotnicki, wiceprezes Stowarzyszenia „Miasta w Internecie”.

—  Pamiętajmy, że cały czas przybywa e-usług i funkcjonalności, z których Polacy mogą już korzystać. To m.in. elektroniczne rozliczanie podatków, możliwość złożenia wniosku o rejestrację, zawieszenie, czy wyrejestrowanie działalności gospodarczej i wgląd do ksiąg on-line, bez konieczności wizyty w sądzie — argumentuje Minister Administracji i Cyfryzacji, Michał Boni.

W ramach sesji poświęconej e-Administracji odbyła się także prezentacja nowych usług cyfrowych, jakie w ciągu najbliższych pięciu lat zamierza wprowadzić Poczta Polska.

ZNANA-NIEZNANA PRZYSZŁOŚĆ CYFROWEJ SZKOŁY

W trakcie konferencji Ministerstwo Edukacji Narodowej nie było w stanie — mimo składanych wcześniej deklaracji — podać analizy efektów pilotażowego, wartego ok. 50 mln zł projektu „Cyfrowa Szkoła”. Nowa data publikacji raportu została przesunięta z czerwca na lipiec.

Nie czekając na wspomniane wyniki, można być już jednak niemal pewnym, że centrum problemu, jaki należy rozwiązać w pierwszej kolejności projektując kontynuację transformacji polskiej oświaty, leży na styku nauczyciel-uczeń. Dostępne już wyniki badań dowodzą niezbicie, że nauczyciele niezbyt chętnie korzystają z nowoczesnych narzędzi dydaktycznych, a jeśli już — robią to w sposób mało kreatywny.

Ciekawe wydają się w tym względzie pierwsze wnioski z badań zleconych przez Stowarzyszenie „Miasta w Internecie” w Małopolsce. Wynika z nich, że wprowadzanie cyfrowych narzędzi do szkół jest blokowane (aktywnie lub biernie) przez nauczycieli i dyrekcje nie z powodu braku sprzętu, ani nawet nie z powodu braku kompetencji. Wykorzystywanie tych narzędzi zmienia bowiem znacząco paradygmat edukacyjny: – Użycie sieci wprowadza do szkoły także cały system relacji społecznych i system wartości związany z siecią. Obniża dystans władzy pomiędzy uczącymi, a uczonymi, zwiększa podmiotowość uczniów, wprowadza możliwość pracy zespołowej, odbiera nauczycielowi kontrolę nad tym, co dokładnie w danym momencie robi uczeń — argumentuje Krzysztof Głomb. Rolę nauczyciela w projektowaniu zmian podkreśla Marcin Zaród, anglista z V LO w Tarnowie: — Z wprowadzeniem wielu zmian, wielu nowych narzędzi nauczyciele nie muszą przecież czekać na rządowe pieniądze, pomoce, czy granty. Projekty typu uruchomienie szkolnej telewizji internetowej, czy dzielenie się wiedzą komputerową z ludźmi z pokolenia 50+ w ramach Polski Cyfrowej Równych Szans można robić w zasadzie wszędzie i bez wydawania dużych pieniędzy. Z doświadczenia wiem, że uczniowie chętnie angażują się w tego typu działania — przekonuje. Wagę pracy Latarników Polski Cyfrowej docenia także Michał Boni. Minister wskazał w Gdańsku na potrzebę kontynuacji tego największego w historii Polski projektu z zakresu edukacji cyfrowej.

Nowością podczas 17. edycji Konferencji w Gdańsku, była możliwość wzięcia udziału w otwartych lekcjach pokazowych z wykorzystaniem metod i narzędzi dydaktyki cyfrowej. Lekcje przygotowane zostały dzięki wsparciu firm Young Digital Planet, Lenovo, Intel, SAD.

ZŁOTE@ ROZDANE

Tradycyjnie podczas otwarcia konferencji doszło do rozdania Złotych@ — nagród promujących lokalne samorządy aktywnie działające na rzecz rozwoju cyfrowego. Zostały one rozdane w dwóch kategoriach: Lider Cyfrowej Administracji, nad którą patronat objęło Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji oraz Samorządowy  Lider Szerokopasmowego  Internetu, pod auspicjami Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej. W pierwszej z nich zwyciężyli Gmina Zawoja (gminy wiejskie), Urząd Miasta i Gminy w Prusicach (gminy miejsko-wiejskie), Urząd Miasta Kołobrzeg (gminy miejskie) oraz Starostwo Powiatowe w Wodzisławiu Śląskim (powiaty). Jako Samorządowego Lidera Szerokopasmowego Internetu jury uznało Urząd Miejski w Koszalinie za projekt „Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu mieszkańców Koszalina, Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu uczniów koszalińskich szkół, Inteligentny Koszalin – rozbudowa infrastruktury społeczeństwa informacyjnego e-Koszalin”. Ponadto wyróżnienie za wprowadzanie innowacyjnych usług cyfrowych otrzymał Urząd Miejski w Wolsztynie. Nagrody wręczał Minister Administracji i Cyfryzacji — Michał Boni oraz Marzena Śliz, dyrektor Departamentu Rozwoju Infrastruktury  w Urzędzie Komunikacji Elektronicznej.

DO ZOBACZENIA ZA ROK

17. Konferencja „Miasta w Internecie” przeszła do historii. Materiały, prezentacje, relacje z sesji, seminariów, czy warsztatów będą dostępne na stronie 17.kmwi.pl. Zapraszamy do wnikliwej analizy i dzielenia się z nami swoimi spostrzeżeniami.